درباره بیماری پیسی بیشتر بدانید

پیسی ( Vitiligo )، بیماری است که باعث می‌شود تا رنگ پوست به صورت لکه بی‌رنگ شود. معمولاً میزان و شدت بی‌رنگ شدن پوست به وسیله بیماری پیسی غیرقابل ‌پیشبینی است. این بیماری پوستی پس از بروز می‌تواند هر قسمتی از بدن بیمار را درگیر کرده و رنگ آن را از بین ببرد. حتی در بعضی از موارد بیماری پیسی به موها و داخل دهان هم سرایت کرده و رنگ این قسمت‌ها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بیماری پیسی مختص نژاد یا نوع پوست خاصی نبوده و ممکن است برای هر نوع پوستی اتفاق بیفتد؛ اما به طور کلی افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این عارضه پوستی نه تهدیدکننده است و نه می‌تواند از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا کند. اساساً بیماری پیسی زیبایی پوست را از بین برده و می‌تواند باعث احساس بد در شخص مبتلا شود.

دلایل ایجاد پیسی

پیدایش پیسی نتیجه از بین رفتن سلول‌های رنگدانه‌ ساز پوست است که دلیل آن ناشناخته است؛ اما چهار تئوری اصلی در این زمینه وجود دارد:

• سلول‌های عصبی که به‌طور غیرطبیعی فعال شده‌اند ممکن است با تولید مواد سمی ‌به سلول‌های رنگدانه‌ساز آسیب برسانند.
• سیستم ایمنی بدن ممکن است در موقع دفاع از بدن در مقابل یک ماده خارجی، رنگدانه پوست را نیز از بین ببرد.
• سلول‌های رنگدانه ساز ممکن است عامل از بین رفتن خودشان باشند؛ یعنی زمانی که رنگدانه در حال ساخته‌شدن است، مواد زائدی نیز در کنار آن تولید می‌شوند که سمی ‌بوده و قادر به از بین بردن خود سلول‌ها است.
• وجود یک نقص ارثی موجب حساس شدن سلول‌های رنگدانه‌ساز به آسیب و در نتیجه از بین رفتن‌ آنها می‌شود.

انواع پیسی

دو نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارند:

• پیسی غیر قطعه‌ای
• پیسی سگمنتال
• در موارد نادر، لک و پیس امکان دارد که روی کل بدن تأثیر بگذارد. این مورد به عنوان «ویتیلیگو کامل» شناخته می‌ شود.

ویتیلیگو غیر قطعه‌ای

در نوع پیسی غیر سگمنتال که همچنین به آن غیر قطعه‌ای یا عمومی نیز گفته می‌شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به عنوان لکه‌ های سفید متقارن ظاهر می‌ شود. این لکه‌های متقارن می‌توانند روی نواحی زیر ایجاد شوند:

1. پشت دستان
2. بازو
3. زانو
4. آرنج
5. پا

پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ ترین نوع ویتیلیگو است که در حدود 9 نفر از 10 نفری که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌ دهند.

ویتیلیگو سگمنتال

در نوع پیسی سگمنتال که همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی نیز شناخته شده می‌شود، لکه‌های سفید فقط روی یک ناحیه از بدن بیمار اثر می‌گذارند. لک و پیس سگمنتال نسبت به نوع غیرسگمنتال بسیار کمتر مشاهده می‌شود، اگرچه در کودکان شایع‌تر است. معمولاً از هر 10 کودک، سه نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

چگونگی پیشرفت پیسی

وسعت، دوره و شدت از دست رفتن رنگدانه در اشخاص مختلف متفاوت است. افرادی که پوست روشنی دارند معمولاً در تابستان متوجه تفاوت رنگ مابین نواحی مبتلا و سایر نقاط سالم پوست که برنزه شده‌اند، می‌شوند. پیسی در افراد با پوست تیره بسیار واضح‌تر از روشن پوستان است. در موارد شدید ممکن است رنگدانه در همه جای پوست از بین برود و پوست یکسره سفید شود. هیچ راهی برای پیش‌بینی اینکه هر فرد چقدر رنگدانه از دست خواهد داد و یا اینکه بیماری وی چقدر طول خواهد کشید وجود ندارد. یک لک پیسی به صورت ناحیه‌ای به رنگ سفید شیری رنگ دیده می‌شود. با این حال میزان تخریب رنگدانه در هر لک می‌تواند با سایر لک‌ها متفاوت باشد. در یک لک ممکن است سایه‌های مختلفی وجود داشته باشد و نیز یک ناحیه تیره‌تر، نواحی سفید شده را احاطه کرده باشد. پیسی اغلب با از دست رفتن ناگهانی رنگدانه در یک نقطه از پوست شروع می‌شود. این فرآیند می‌تواند ادامه یابد و یا به دلایل ناشناخته، خود به خود متوقف شود. دوره‌های از دست رفتن رنگدانه و متعاقب آن ثابت ماندن رنگ لک و دوباره از دست رفتن رنگدانه به‌طور مدوام تکرار می‌شوند.

تعداد افراد مبتلا به پیسی

حدود ۳ تا ۴ درصد جمعیت دنیا یا (۵۰۴۰ میلیون نفر)، به بیماری پیسی مبتلا هستند. ۹۵٪ افراد قبل از ۴۰ سالگی علائم را نشان داده‌اند. بیماری تمام نژادها و هر دو جنس را یکسان تحت تأثیر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد پیسی در افراد مبتلا به بیماری‌های اتوایمیون شایعتر است. این بیماری‌های اتوایمیون عبارت‌اند از: پرکاری غده تیروئید، نارسایی قشر غده فوق کلیه، آلوپسی آره آتا و آنمی پرنسیوز.

پیسی می‌تواند بیماری ارثی باشد یعنی در بین افراد فامیل بروز کند کودکانی که والدینشان مبتلا به این بیماری هستند بیشتر احتمال ابتلا به پیسی دارند. با این حال بیشتر کودکانی که یکی از والدینشان مبتلا به پیسی باشند به بیماری مبتلا نمی‌شوند و بیشتر افراد مبتلا به پیسی سابقه‌ای از این بیماری را در فامیل ندارند.

روش‌ های تشخیصی پیسی

به منظور تشخیص عارضه‌ی پیسی، پزشک نواحی آسیب‌دیده‌ی پوست را مورد معاینه قرار می‌دهد و سابقه‌‌ی اختلالات خانوادگی احتمالی بیمار را بررسی می‌کند. ممکن است آزمایش خونی با هدف بررسی بیماری‌های خود ایمنی تیروئید و یا بیوپسی بافت مبتلا، از بیمار به عمل آید. افرادی که به تغییر رنگ چشم یا گوش مبتلا هستند، ممکن است به مراجعه به پزشکان متخصص مربوطه و انجام معاینات لازم، نیاز داشته باشند.

روش‌ های درمانی پیسی

از آنجایی که درمانی قطعی برای بیماری پیسی وجود ندارد، هدف اصلی روش‌های درمانی این عارضه، بهبود ظاهر پوست تغییر رنگ یافته است.

دارو درمانی

این روش‌های درمانی بر روی پوست مورد استعمال قرار می‌گیرند. نوع و قدرت درمان موضعی مورد تجویز به نوع پیسی و پوست بیمار بستگی خواهد داشت؛ اما داروهای درمانی رایج عبارتند از:

کرم‌های کورتیکو استروئیدی. با وجود اینکه این داروها به طور گسترده برای درمان پیسی‌های موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، لیکن به دلیل تأثیری که در نازک شدن پوست و دیگر عوارض جانبی دارند، برای مدت زمان کوتاهی قابل استفاده خواهند بود. بیمار باید این کرم را قبل از مشاهده‌ ی هرگونه تأثیر، برای مدت حداقل سه ماه بر روی موضع لکه‌های سفید پوست خود مورد استفاده قرار دهد.

داروهای موضعی بیماری‌های سیستم ایمنی (تاکرولیموس و پیمکرولیموس). این داروها می‌توانند پاسخ ایمنی پوست را تنظیم و فرایند تولید ملانین را تحریک کنند. این داروها را می‌توان برای مدت زمانی طولانی و در مواردی که استعمال کورتیکواستروئیدهای موضعی قابل تحمل نیستند، مورد استفاده قرار داد. تاکرولیموس قوی‌تر از پیمکرولیموس است؛ اما هیچکدام از آن‌ها بر روی ضایعات ایجاد شده بر روی مفاصل و نواحی آکرال تأثیری نخواهند داشت.

نور درمانی

نور درمانی که تحت عنوان فوتوتراپی نیز شناخته می‌شود، روشی سنتی برای درمان بیماری پیسی است. این تکنیک غالباً با استفاده از یکی از منابع نوری شامل نور خورشید، اشعه‌ی ماوراءبنفش، نور لامپ و لیزر انجام می‌شود. اشعه‌ ماوراءبنفش به دو روش در مقابله با بیماری پیسی مؤثر خواهد بود، این ابزار تأثیری سرکوب‌کننده در برابر بیماری‌های سیستم ایمنی بدن خواهد داشت و همزمان با آن تولید ملانوسیت را نیز افزایش می‌دهد. جلسات مکرر انجام نوردرمانی می‌تواند در بازگرداندن رنگ برخی از مناطق آسیب‌دیده‌ی پوست صورت، تنه و اندام از طریق تحریک روند طبیعی درمان، بسیار اثربخش باشد.

لیزر درمانی

در این شیوه‌ی درمانی، نواحی متأثر از پیسی تحت انرژی لیزر قرار می‌گیرند. لیزر درمانی رنگدانه‌های پوستی را هدف قرار می‌دهد. طول مدت درمان این عارضه دو تا شش ماه به طول خواهد انجامید و به میزان متوسط 70 درصد بهبودی حاصل خواهد شد. پس از درمان برای حفظ نتایج می‌توان از کرم‌های موضعی استفاده کرد.

انجام جراحی

انجام جراحی به عنوان روشی مناسب برای درمان پیسی فقط به بیمارانی توصیه می‌شود که این مشکل برای حداقل یک سال ثابت باقی مانده و به سایر درمان‌های پزشکی واکنشی نشان نداده باشد. روش‌های مبتنی بر جراحی درمان این بیماری شامل پیوند پوست بدن خود فرد از طریق ایجاد تاول، پیوند تقسیم ضخامت، پیوند پانچ، پیوند اسمش، پیوند واحد فولیکولی، پیوند ملانوسیت‌های کشت داده شده‌ی خود فرد و کاشت سوسپانسیون‌های اپیدرمال می‌شوند.

در تکنیک‌های پیوند پوست و تاول، بخشی از پوست طبیعی از ناحیه‌ای که آسیبی ندیده است برداشته می‌شود و به ناحیه‌ی کوچکی از پوست ناحیه‌ی تغییر رنگ یافته متصل می‌شود. این عمل ممکن است باعث زخم شود و بافت مناطق تحت درمان را نیز تغییر دهد. علاوه بر این‌ها، رنگدانه‌ها را می‌توان با استفاده از خالکوبی به مناطق تغییر رنگ یافته تزریق کرد. البته همه‌ی گزینه‌های جراحی با خطر از دست رفتن رنگدانه‌های پوستی نواحی پیرامونی همراه خواهند بود.

عوارض پیسی

افراد مبتلا به بیماری پیسی ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند:

1. پریشانی اجتماعی یا روانی
2. آفتاب سوختگی
3. مشکلات چشمی
4. از دست دادن شنوایی

• بیماری آرگیریا چیست و چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-06-22تاریخ بروز رسانی : 1402-07-24


• بیماری پوستی آکانتوزیس نیگریکانس
  تاریخ انتشار : 1402-04-05تاریخ بروز رسانی : 1402-04-23


• زرد زخم چیست
  تاریخ انتشار : 1399-01-12تاریخ بروز رسانی : 1402-06-22


• کاربرد سلولهای بنیادی در درمان ویتیلیگو
  تاریخ انتشار : 1402-07-24تاریخ بروز رسانی : 1402-10-08


• کاربرد محلول ریوانول
  تاریخ انتشار : 1401-02-16تاریخ بروز رسانی : 1402-08-06